مرمت خانه قاسمی بندرکنگ، احیای اصالت در قلب تاریخ جنوب ایران
✨ مقدمه
خانه قاسمی بندرکنگ یکی از ارزشمندترین نمونه‌های معماری سنتی جنوب ایران است که با تاریخ، فرهنگ و دریا پیوندی ناگسستنی دارد. این بنا، با بادگیرهای بلند، ایوان‌های عریض و تزئینات گچ‌بری اصیل، یادگار روزگاری است که هنر و زندگی در کنار هم معنا می‌یافتند. مرمت این خانه تنها بازسازی دیوارهای کهن نیست، بلکه تلاشی برای حفظ هویت بومی و بازآفرینی روح زندگی در کالبد معماری ایرانی است. در این طرح مرمتی، تلاش شده است تا مصالح بومی، روش‌های ساخت سنتی و جزئیات اصیل معماری حفظ و احیا شوند تا بنا دوباره به نقطه‌ای زنده از حافظه تاریخی بندرکنگ بدل گردد.
🪶
مرمت خانه قاسمی بر پایه دو اصل اساسی استوار است: حفظ اصالت و بازآفرینی عملکردی. در این روند، ابتدا بنا به‌طور دقیق آسیب‌شناسی و مستندسازی شد تا تمام جزئیات تزئینی و سازه‌ای آن شناسایی گردد. سپس با بهره‌گیری از دانش معماران محلی و استادکاران سنتی، عملیات بازسازی آغاز شد. هدف اصلی، بازگرداندن شکوه گذشته بدون حذف نشانه‌های تاریخی بود. این خانه پس از مرمت، می‌تواند به عنوان یک مرکز فرهنگی یا اقامتگاه سنتی مورد استفاده قرار گیرد و بدین ترتیب، زندگی دوباره در فضای تاریخی جریان یابد.
🏺 مصالح و تکنیک‌های به‌کاررفته
یکی از ویژگی‌های برجسته در مرمت این خانه، استفاده از مصالح بومی چون سنگ مرجانی، ملات آهک، چوب کهور و گچ محلی است. این مصالح نه‌تنها با اقلیم گرم و مرطوب منطقه سازگارند، بلکه موجب تنفس طبیعی بنا و پایداری بیشتر آن در برابر شرایط جوی می‌شوند. در اجرای تزئینات نیز از نقش‌ها و الگوهای سنتی کنگ الهام گرفته شده است تا روح بومی در تمامی جزئیات جاری بماند. بازسازی سقفها و بادگیرها با رعایت دقیق تناسبات و استفاده از روش‌های سنتی نجاری، جلوه‌ای منحصربه‌فرد به بنا بخشیده است.
🌅 ارزش فرهنگی و تاریخی
خانه قاسمی به‌عنوان یکی از نمونه‌های شاخص خانه‌های درون‌گرای جنوبی، نقش مهمی در روایت تاریخ معماری بندرکنگ دارد. این بنا نمایانگر تلفیق خلاقانه معماری ایرانی با ویژگی‌های اقلیمی خلیج فارس است؛ جایی که بادگیرها هوای مطبوع را به درون فضا هدایت می‌کنند و دیوارهای ضخیم از شدت گرما می‌کاهند. مرمت آن نه‌تنها احیای یک بنا، بلکه حفظ خاطرات مردمی است که قرن‌ها در کنار دریا زیسته‌اند.
🧱 تحلیل آسیب‌شناسی و اقدامات حفاظتی
در فرآیند بررسی، آسیب‌هایی چون فرسایش گچ‌کاری‌ها، شوره‌زدگی دیوارها، تخریب درهای چوبی و ترک‌های سازه‌ای مشاهده شد. برای رفع آن‌ها، از ترکیب علمی روش‌های نوین با فنون سنتی بهره گرفته شد. گچ‌بری‌های اصیل بازسازی شدند، اندودهای پوسیده تعویض گردید و سیستم تهویه طبیعی بازفعال شد. مرمت به گونه‌ای انجام شد که روح کهن خانه حفظ گردد و در عین حال دوام و کارایی آن افزایش یابد.