فهرست مطلب :
✅ اقلیم استان خوزستان، شهر اهواز
✅ تاریخچه اهواز
✅ موقعیت اهواز در استان خوزستان
✅ منطقه بندی شهر اهواز
✅ موقعیت خیابان آزادگان (24 متری) در اهواز
✅ موقعیت سرای عجم در کوچه شهید صدرالسادات
✅ کاربری های اطراف بنا
✅ کروکی موقعیت سرای عجم در اهواز
✅ مرمت سرای عجم
✅ تاریخچه و شناخت بنا
✅ چگونگی به سلطنت رسیدن شیخ خزعل
✅ مالک بنا شیخ خزعل
✅ بناهای تاریخی دیگر در همجواری سرای عجم
✅ مشخصات بنا
✅ سیمای ظاهری بنا
✅ آسیب شناسی بنا
✅ آسیب های کلی
✅ عوامل طبیعی
✅ عوامل انسانی
✅ آسیب دیوار
✅ آسیب محوطه و کف
✅ آسیب سازه
✅ برخی از دلایل ترک خوردگی عبارت اند از
✅ ترک سطحی
✅ ترک نیمه عمیق
✅ ترک عمیق
✅ آسیب تزینات
✅ تغییرات طاق و قوس ها
✅ آسیب منظری
✅ مقایسه
✅ بررسی کاروانسرای دالکی در مقایسه با سرای عجم
✅ پیشینه و تاریخچه کاروان سرای دالکی
✅ دوران و بانی اثر
✅ مقایسه دو بنا در زمان قاجاریه
✅ مقایسه پلان های دو بنا
✅ مشخصات بنا و معماری
✅ درب اصلی ورودی کاروانسرای دالکی
✅ پشت بندهای ایجاد شده در دیوار غربی کاروانسرای دالکی
✅ برج و حصار فروریخته کاروانسرای دالکی
✅ عمده مصالح تشکیل دهنده آن
✅ حجره های ایوان غربی کاروانسرا قبل از هجوم سگهای مهربان
ویژگیهای معماری سرای عجم
سرای عجم یکی از بناهای شاخص تاریخی اهواز است که ویژگیهای معماری آن بازتابی از سنتهای اصیل ایرانی در کنار اقتباسهایی از معماری بومی خوزستان به شمار میآید. این بنا بر اساس الگوی کاروانسراهای شهری شکل گرفته و سازماندهی فضایی آن بر محور یک حیاط مرکزی استوار است. حجرهها و فضاهای جانبی پیرامون این حیاط قرار دارند و با ایوانهایی پوشیده از سایه، شرایط آسایش حرارتی را در اقلیم گرم فراهم میکنند.
مصالح اصلی بنا شامل خشت، آجر و ملاتهای بومی است که هم با شرایط آبوهوایی منطقه سازگارند و هم دوام و استحکام بنا را تضمین کردهاند. در نمای بیرونی، سادگی و صلابت در ترکیب با جزئیات محدود تزئینی به چشم میخورد و این خود بر کارکردی بودن بنا تاکید دارد. طاقها و قوسهای متنوع در حجرهها و ورودی اصلی، نهتنها استحکام سازهای ایجاد میکنند بلکه جلوهای چشمنواز از هنر معماری قاجاری را به نمایش میگذارند.
ورودی بنا با طراحی شاخص و تناسبات هندسی دقیق، حس شکوه و وقار را منتقل میکند. همچنین نحوه جانمایی بنا در بافت شهری اهواز، آن را به یکی از مراکز مهم تعامل اجتماعی و اقتصادی تبدیل کرده بود.
در مجموع، سرای عجم ترکیبی از کارکردگرایی، هویت تاریخی و زیباییشناسی ایرانی است؛ بنایی که علاوه بر ارزش معماری، حامل خاطرات و روایتهای فرهنگی یک دوره تاریخی مهم در جنوب ایران است.