🌿 مقدمه:
در قلب بازار تاریخی همدان، جایی که زمان هنوز بوی گذشته می‌دهد، سرای حاج محمد همدانی یا همان سرای توکل، چون نگینی از شکوه معماری ایرانی می‌درخشد. این سرا، روایتگر روزگاری است که تجارت و هنر در یک مسیر جریان داشتند.
مرمت این بنا تنها بازسازی دیوارها نیست؛ بازگرداندن روح به فضایی است که قرن‌ها شاهد رونق، گفتگو و زندگی بوده است. هر آجر از این سرا، داستانی از اعتماد و همدلی را در دل خود دارد.
با مرمت اصولی و حفظ اصالت تاریخی، این سرا دوباره زنده شد تا یادآور شکوه بازارهای سنتی و پیوند اصیل میان معماری و اقتصاد باشد.
بازآفرینی چنین بناهایی، نه فقط پاسداشت تاریخ بلکه سرمایه‌گذاری بر فرهنگ و گردشگری آینده ایران است.
🌅 روایتی از تجارت و هنر ایرانی
سرای حاج محمد همدانی در دل بافت تاریخی بازار همدان قرار دارد، جایی که نبض تجارت قرن‌ها می‌تپید. این سرا نمونه‌ای شاخص از معماری کاروانسراهای درون‌شهری است که تلفیقی از عملکرد تجاری و زیبایی هنری را در خود دارد.
در گذشته حجره‌های آن محل دادوستد پارچه، ادویه و صنایع دستی بود و حیاط مرکزی سرا، قلب تپنده ارتباط میان تجار به‌شمار می‌رفت.
در جریان مرمت، تلاش شد تا تمام جزئیات سنتی از طاق‌ها، مقرنس‌ها و آجرکاری‌های نفیس با همان ظرافت بازسازی شود.
سرای توکل امروز دوباره زنده است؛ هم چون پلی میان گذشته و آینده، میان اصالت و نوگرایی.
🪶 مرمت؛ بازگرداندن جان به اصالت
فرایند مرمت سرای توکل با احترام کامل به ساختار تاریخی و با استفاده از روش‌های سنتی انجام شد. خشت‌ها و آجرهای اصیل جایگزین مصالح جدید نشدند بلکه با همان ترکیب قدیمی بازسازی شدند.
کارشناسان مرمت تلاش کردند تا هر تزئین گچی، هر قوس و هر قاب آجری با دقتی میلی‌متری ترمیم شود.
نور و سایه در حیاط مرکزی با بازگشایی طاق‌نماها جان دوباره گرفت.
در این بازآفرینی، هم اصالت بنا حفظ شد و هم قابلیت استفاده معاصر به آن افزوده شد تا دوباره به مکانی زنده در دل بازار تبدیل گردد.
این کار نمادی از عشق به میراث فرهنگی و تعهد به ماندگاری هویت ایرانی است.