احیای شکوه چوب و آجر در قلب بابل
🏛 مقدمه
خانه اوصیا بابل، یکی از اصیل‌ترین نمونه‌های معماری بومی مازندران است که با روح زندگی شمالی و لطافت اقلیم مرطوب گره خورده است. این خانه با ساختار چوبی، سقف‌های شیروانی و تزئینات ساده اما چشم‌نواز، روایتگر زندگی اشرافی و در عین حال مردمی دوران قاجار است. پروژه مرمت و احیای این بنا، تلاشی است برای بازگرداندن روح گذشته به کالبدی که سال‌ها شاهد فرهنگ و هنر اصیل ایرانی بوده است. در این پروژه، هر ترک دیوار و هر تیر فرسوده با دقتی هنرمندانه بازسازی شده تا اصالت تاریخی آن حفظ شود و به فضایی زنده و پویا برای استفاده امروزی بدل گردد. هدف از این طرح، نه‌تنها حفظ ارزش‌های معماری، بلکه احیای هویت فرهنگی منطقه است.
🌿 توضیح کلی درباره مرمت خانه اوصیا بابل
مرمت خانه اوصیا، یک حرکت فرهنگی و فنی است که با رعایت اصول حفاظتی و علمی صورت گرفته است. در این طرح، ضمن حفظ تمام عناصر اصیل مانند ارسی‌ها، ستون‌های چوبی و نقش‌ونگارهای سنتی، بخش‌هایی که در گذر زمان آسیب دیده‌اند با مصالح سازگار بازسازی شده‌اند. استفاده از آجر دستی، ملات آهکی و چوب نراد با روکش طبیعی، اصالت و هماهنگی میان گذشته و حال را حفظ کرده است. احیای خانه اوصیا نه‌تنها باعث حفظ میراث فرهنگی بابل می‌شود، بلکه به جذب گردشگران و رونق اقتصادی محلی نیز کمک می‌کند. این خانه امروز به نمادی از پیوند میان هنر سنتی و طراحی معاصر تبدیل شده است و جلوه‌ای از هماهنگی طبیعت، انسان و معماری را نمایش می‌دهد.
🪵 ویژگی معماری خانه اوصیا بابل
خانه اوصیا نمونه‌ای درخشان از معماری بومی مازندران است که به شکل دوطبقه با ایوان‌های چوبی و سقف‌های شیب‌دار طراحی شده است. پلان باز، تهویه طبیعی، پنجره‌های چوبی مشبک و دیوارهای گلی، از ویژگی‌های شاخص آن است. چوب به‌عنوان عنصر اصلی سازه‌ای، در هماهنگی کامل با رطوبت اقلیم شمالی انتخاب شده است. فضای نشیمن با تزئینات ساده و کاربردی، حس آرامش و صمیمیت را به ساکنان منتقل می‌کند. در بخش فوقانی، ارسی‌ها با شیشه‌های رنگی نور را به زیبایی به فضای داخلی می‌پراکنند. مصالح طبیعی، تناسب در اندازه بازشوها، و بهره‌گیری از نقوش سنتی در سازه‌های چوبی، هویت خاصی به بنا بخشیده است. در مرمت جدید، تمامی این ویژگی‌ها با حساسیت حفظ شده و سازه با فناوری‌های مقاوم‌سازی نوین تقویت شده است.
🏗 شناخت و بررسی عناصر تاریخی و کالبدی
شناخت تاریخی خانه اوصیا نشان می‌دهد که این بنا متعلق به اواخر دوران قاجار است و در زمان خود به‌عنوان خانه‌ای اشرافی در بابل شناخته می‌شده است. بنا دارای دو حیاط اصلی، حوض مرکزی و اتاق‌های متوالی با دسترسی متقارن است. در مرمت آن، لایه‌های قدیمی تزئینات و نقاشی‌های سقفی شناسایی و پاکسازی شده‌اند. از مصالح سنتی در بازسازی ستون‌ها و کف‌سازی استفاده شده است تا حس اصالت فضا حفظ شود. آسیب‌های ناشی از رطوبت، زلزله و فرسایش چوب به‌دقت تحلیل و ترمیم شده‌اند. همچنین طرح احیا شامل به‌کارگیری فضاهای جدید مانند گالری هنری و فضای فرهنگی است تا بنا به زندگی معاصر بازگردد