«احیای خانه نیما، تولد دوباره شعر نو در کالبد معماری»
🌿 مقدمه
خانه نیما یوشیج، یادگار شاعر نوگرای ایران، در دل روستای یوش از توابع نور مازندران قرار دارد؛ جایی که شعر، هنر و معماری در کنار هم روایتگر اصالت و خلاقیت ایرانی‌اند. این خانه تاریخی با معماری بومی و جزئیات منحصر‌به‌فرد خود، نه تنها محل تولد یکی از مهم‌ترین جریان‌های ادبی معاصر است، بلکه نمادی از سبک زندگی، فرهنگ و هنر مردم شمال ایران به‌شمار می‌رود.
مرمت و احیای این بنا، تلاشی است برای بازگرداندن روح اصالت به کالبدی که با گذشت زمان، رنگ فرسودگی به خود گرفته است. در این مسیر، بازخوانی تاریخ، شناخت مصالح محلی، بررسی اقلیم منطقه و احیای جزئیات تزئینی، ما را به درک عمیق‌تری از هویت فرهنگی و هنری این مکان می‌رساند.
در این پروژه، بازسازی نه به معنای بازگرداندن صرف ظاهر گذشته، بلکه به مفهوم «زنده کردن روح مکان» است؛ جایی که هر دیوار و پنجره، روایتی از شعر و زندگی نیما را در خود پنهان کرده است.
🏡 شناخت خانه نیما یوشیج
خانه نیما یوشیج در روستای یوش، یکی از اصیل‌ترین نمونه‌های معماری بومی کوهستان‌های مازندران است. این خانه با دیوارهای ضخیم، سقف چوبی و ایوان‌های سرتاسری خود، نه تنها پاسخگوی شرایط اقلیمی منطقه بوده بلکه بازتاب‌دهنده روح شاعرانه‌ای است که بعدها در اشعار نیما متجلی شد. در این خانه، تزئینات ساده اما پرمعنا، مصالح طبیعی همچون چوب، گل و سنگ، و هماهنگی با طبیعت پیرامون، جلوه‌ای از زیبایی درونگرای ایرانی را به نمایش می‌گذارد.
مرمت این بنا با هدف حفظ ساختار اصیل آن، شناسایی آسیب‌های واردشده در گذر زمان و احیای تزئینات چوبی و گچ‌بری‌های محلی انجام می‌شود.
🧱 روند تاریخی و فرهنگی خانه
خانه نیما، افزون بر ارزش معماری، دارای اهمیت فرهنگی و ادبی ویژه‌ای است. این بنا از اواخر دوره قاجار باقی مانده و مکانی است که نیما در آن متولد شد و سال‌های آغازین زندگی خود را گذراند. فضای داخلی خانه با اتاق‌هایی که گرداگرد حیاط مرکزی شکل گرفته‌اند، یادآور خانه‌های سنتی شمال کشور است.
در مرمت خانه، مطالعه دقیق پیشینه تاریخی و فرهنگی، بررسی اسناد، نقشه‌های قدیمی و روایت‌های محلی نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های اجرایی داشته است.
🌞 هدف از احیای بنا
هدف از احیای خانه نیما، حفظ اصالت تاریخی و تبدیل آن به مرکزی فرهنگی برای معرفی آثار، اندیشه‌ها و سبک زندگی این شاعر بزرگ است. ایجاد فضاهایی برای نمایش دست‌نوشته‌ها، عکس‌ها و وسایل شخصی او، در کنار مرمت کالبدی، به بازسازی هویت فرهنگی و ادبی یوش کمک می‌کند.
در طرح احیا، اصول معماری پایدار و احترام به محیط طبیعی منطقه در نظر گرفته شده تا بنا نه تنها ترمیم شود، بلکه در آینده به حیات خود ادامه دهد و بازدیدکنندگان بتوانند با روح نیما ارتباط برقرار کنند.