✅ فهرست مطالب
✅ فصل اول : شناخت ( 70 اسلاید )
✅ مقدمه
✅ بررسی تاریخی کاروانسرا ها در ایران
✅ بررسی تاریخی منطقه قم در اسلام
✅ موقعیت جغرافیایی درکشور و استان
✅ بررسی جغرافیایی استان قم
✅ نقشه هوایی
✅ دسترسی
✅ آدرس بنا
✅ قدمت
✅ آب انبارهای کنار کاروانسرا
✅ آب انبار سنگی پاسنگان
✅ اقلیم
✅ توصیف معماری
✅ معماری بنا
✅ پلان طبقه همکف
✅ پلان پشت بام
✅ نمای شمالی وجنوبی
✅ نمای غربی وشرقی
✅ مقاطع
✅ نما-برش
✅ نمای جنوبی
✅ نمای جنوب غربی
✅ دید از جنوب شرقی
✅ نمای شرقی
✅ نمای جنوبی
✅ دید از جنوب غربی
✅ دید از جنوب شرقی
✅ نمای داخلی (روبروی ورودی اصلی)
✅ نمای داخلی ایوان ورودی قبل از مرمت
✅ نمایی از داخل (ورودی شترخانه)
✅ تصاویر سه بعدی از کاروانسرا
✅ پشت بام قبل و بعد از مرمت
✅ حجره ها
✅ کف شترخانه
✅ الحاقات وحذفیات کاروانسرا
✅ الحاق الگوی سنگی
✅ الحاق پیرنشین درایوان ورودی
✅ تاریخچه بنا
✅ بررسی کالبد:سازه ،مصالح، تزئینات
✅ دید کلی ازعناصر انتقال نیرو
✅ انتقال نیرو در طاق وتویزه ها
✅ نحوه انتقال نیرو(انتقال نیرو در طاق آهنگ ها)
✅ طاق وتویزه های یکی از شتر خانه ها
✅ دید به طاق وتویزه های شترخانه
✅ مصالح
✅ تیپولوژی جرزها
✅ کف شترخانه
✅ مواد ومصالح
✅ فصل دوم : آسیب شناسی ( 11 اسلاید )
✅ بیان عارضه ها ، عوامل مخل و درمان ها
✅ عکس هایی از مرمت بنا
✅ فصل سوم : طرح مرمت ( 13 اسلاید )
✅ عکسهای در حین مرمت در سال 1387
✅ فصل چهارم : احیا ( 18 اسلاید )
✅ احیا وباز زنده سازی
✅ پلان طرح پیشنهادی برای کاروانسرا
✅ بررسی پلان پیشنهادی طرح احیا
✅ نگهبانی
✅ فروشگاه
✅ آشپزخانه
✅ نمایی از ایوان شرقی بنا که تبدیل به آشپزخانه شده است
✅ سفره خانه یا رستوران
✅ دفتر مدیریت مجموعه
✅ درمانگاه
✅ نمایشگاه
✅ انبار وسردخانه
✅ نمازخانه وسرویس بهداشتی
✅ استراحتگاه پرسنل
✅ حیاط مجموعه
✅ منابع
🌟 ویژگی‌های معماری کاروانسرای پاسنگان قم
✅ حیاط مرکزی وسیع و مستطیلی: هسته اصلی کاروانسرا، حیاط مرکزی بزرگ است که دسترسی به تمامی حجره‌ها و فضاهای خدماتی را ممکن می‌کند و باعث تهویه و نورگیری طبیعی می‌شود.
✅ طاق‌های آجری سنتی: سقف‌ها و ایوان‌ها با استفاده از طاق‌های آجری با تکنیک‌های سنتی اجرا شده‌اند که علاوه بر زیبایی، استحکام سازه را نیز افزایش می‌دهد.
✅ ایوان‌ها و ستون‌های تزئینی: ورودی‌ها و مسیرهای عبوری دارای ایوان‌های آجری و ستون‌هایی هستند که علاوه بر کارکرد ساختاری، جلوه زیبایی‌شناسی ویژه‌ای ایجاد می‌کنند.
✅ تقسیم‌بندی دقیق حجره‌ها: طراحی حجره‌ها به گونه‌ای است که مسافران و تجار می‌توانستند از فضاهای اقامتی و انبار کالا به صورت مجزا استفاده کنند و جریان رفت و آمد به شکل منطقی انجام شود.
✅ مصالح بومی و هماهنگ با محیط: استفاده از خشت، آجر و ملات‌های محلی باعث شده بنا با شرایط اقلیمی منطقه کاملاً همخوان باشد و دوام بیشتری داشته باشد.
✅ سازه مقاوم و پایدار: ضخامت دیوارها، توالی طاق‌ها و روش‌های سنتی ساخت باعث مقاومت بنا در برابر زلزله و فرسایش طبیعی شده است.
✅ شبکه‌بندی منظم دالان‌ها: مسیرهای عبوری و ارتباطی کاروانسرا با دقت و نظم طراحی شده تا حرکت مسافران و کالاها به آسانی انجام شود و مدیریت فضا بهینه باشد.
✅ تزئینات آجری و مقرنس‌کاری: در ورودی‌ها و برخی ایوان‌ها، آجرکاری‌های تزئینی و مقرنس‌های ظریف، جلوه معماری را دوچندان کرده و نمادی از هنر استادکاران سنتی است.
✅ هماهنگی با اقلیم منطقه: طراحی کاروانسرا به گونه‌ای است که جریان باد، تابش آفتاب و رطوبت کنترل شود؛ ایوان‌ها و حیاط مرکزی باعث تهویه طبیعی و خنکی در تابستان می‌شوند.
✅ تلفیق عملکرد و زیبایی: تمامی عناصر سازه‌ای و تزئینی با یکدیگر هماهنگ شده‌اند، به طوری که بنا هم کاربردی و هم زیباست و تجربه اقامت در آن برای مسافران گذشته و بازدیدکنندگان امروز لذت‌بخش است.
✅ ورودی‌ها و دسترسی‌ها: ورودی‌های متعدد کاروانسرا، مسیرهای دسترسی و نمای بیرونی، علاوه بر زیبایی، امکان کنترل ورود و خروج افراد و کالاها را فراهم می‌کرده و امنیت بنا را افزایش می‌دهد.
✅ انعطاف‌پذیری فضاها: حجره‌ها و ایوان‌ها قابلیت تغییر کاربری متناسب با نیازهای مختلف (اقامت، انبار، فعالیت تجاری) را دارند و این ویژگی، کاروانسرا را در طول زمان کاربردی نگه داشته است.
✅ هماهنگی سازه و تزئینات: ستون‌ها، طاق‌ها و ایوان‌ها نه تنها سازه‌ای هستند بلکه با جزئیات تزئینی ترکیب شده‌اند تا جلوه‌ای یکپارچه و زیبا ایجاد کنند.
✅ استفاده از نور طبیعی: طراحی فضاها و بازشوها به گونه‌ای است که نور کافی وارد حجره‌ها و ایوان‌ها شود و فضاهای داخلی روشن و دلپذیر باشند.
✅ هماهنگی با بافت تاریخی منطقه: کاروانسرا با ساختار و ارتفاع مناسب در دل بافت قدیمی و مسیر جاده‌ها جای گرفته و با محیط پیرامونی همخوانی دارد.
🌿 جمع‌بندی
مرمت کاروانسرای پاسنگان قم نمونه‌ای کامل از معماری سنتی ایران است که با بازسازی اصولی، می‌تواند نقش مهمی در گردشگری، پژوهش و حفظ هویت فرهنگی داشته باشد. این کاروانسرا با ترکیبی از زیبایی، دوام و کارایی، الگویی برای پروژه‌های مرمتی آینده به شمار می‌رود و ارزش تاریخی و فرهنگی منطقه را تقویت می‌کند.