مبانی نظری معماری بنیانی فکری است که به معماران کمک می‌کند ایده‌های خود را در قالب فرم و فضا به‌طور منطقی و هدفمند بیان کنند. این مبانی ریشه در فلسفه، فرهنگ، هنر و حتی علوم رفتاری دارد و سبب می‌شود هر بنا هویت و معنا پیدا کند. نظریه‌های طراحی چارچوبی هستند که مسیر خلاقیت معمار را هدایت کرده و به او امکان می‌دهند میان عملکرد، زیبایی‌شناسی و بستر اجتماعی تعادل ایجاد کند. این نظریه‌ها می‌توانند بر پایه اصول تاریخی، مفاهیم فلسفی یا دستاوردهای فناوری نوین شکل بگیرند.از سوی دیگر، روش‌های طراحی معماری ابزارهای عملی برای پیاده‌سازی این نظریه‌ها در فرآیند خلق اثر هستند. روش‌هایی مانند طراحی الگوریتمی، طراحی مبتنی بر الگو و یا طراحی مشارکتی هرکدام رویکردی متفاوت در رسیدن به نتیجه دارند. ترکیب نظریه و روش باعث می‌شود معماری صرفاً یک فعالیت فنی نباشد، بلکه به یک فرایند تفکر عمیق و چندبعدی تبدیل شود. در نهایت، مبانی نظری و روش‌های طراحی به معمار کمک می‌کنند تا از ایده‌ای خام به فضایی معنادار و کارآمد دست یابد.